Galaktore Nedir? Gebelik Dönemi Dışında Memeden Süt Gelmesi Hangi Durumlarda Görülür?

Memeden süt gelmesi çoğu zaman sadece doğum yapmış kadınlara özgü bir durum

olarak bilinir. Ancak emzirmeyen ve gebe olmayan bir bireyde memeden süt benzeri sıvı

gelmesi durumu, tıbbi adıyla galaktore, dikkate alınması gereken bir belirtidir. Toplumda

yanlış inanışlardan biri olan “çok süt içiyorum, o yüzden oluyor” gibi ifadelerin tıbbi bir

dayanağı yoktur. Süt içmek, memeden süt gelmesine yol açmaz.

Peki, gebelik ve emzirme dönemi dışında memeden neden süt gelir? Bu yazımızda

galaktorenin nedenlerini, tanı yöntemlerini ve tedavi süreçlerini ele alacağız.

Galaktore Nedir?

Galaktore, gebelik ve emzirme dönemi dışında memeden süt ya da süt benzeri sıvı

gelmesidir. Bu durum genellikle hormonal dengesizliklere veya bazı ilaçların kullanımına

bağlıdır, altta yatan önemli bir tıbbi sorunun habercisi olabilir.

Galaktore; kadınlarda daha sık görülmekle birlikte, erkeklerde de ortaya çıkabilir.

Memeden Gelen Sıvı Türleri

Memeden gelen sıvı, gözlemle ayırt edilebilecek farklı özelliklere sahip olabilir ve bu

özellikler tanı açısından önemlidir:

● Laktasyon (Anne Sütü): Doğum sonrası dönemdeki fizyolojik durumdur.

● Galaktore: Açık renkli, beyazımsı bir sıvı olup genellikle iki memeden birden gelir.

● Patolojik Akıntılar: Kanlı, yeşilimsi veya irin benzeri sıvılar genellikle tek

memeden gelir ve meme kanalı sorunlarına, enfeksiyonlara veya tümöre işaret

edebilir.

Eğer akıntı tek taraflı, koyu renkli veya kanlı ise mutlaka ileri görüntüleme ve

değerlendirme yapılmalıdır. Bu konu ile öncelikle meme cerrahisi uzmanı olan hekimler

ilgilenir. Galaktore araştırması ise öncelikle endokrinolojinin uzmanlık alanındadır.

Galaktorenin Ana Nedeni: Prolaktin Yüksekliği

Galaktorenin nedeni prolaktin hormonunun normalden yüksek olmasıdır. Prolaktin,

hipofiz bezinden salgılanan ve süt üretimini uyaran bir hormondur. Prolaktin seviyesi

gebelikte doğal olarak yükselir. Ancak gebelik dışında yüksekliği patolojik kabul edilir.

Prolaktin Yüksekliğine Yol Açabilecek Başlıca Sebepler:

● Prolaktinoma: Hipofiz bezinde yer alan çoğunlukla iyi huylu bir tümörden aşırı

prolaktin hormon salınımı vardır.

● Hipotiroidi: Tiroid hormon eksikliği, prolaktini dolaylı olarak artırabilir.

● Bazı ilaçlar: Antidepresanlar, antipsikotikler, doğum kontrol hapları, bazı tansiyon

ilaçları, bulantı ve mide yakınmaları için kullanılan ilaçlardan bazıları vb.

● Göğüs bölgesine travma veya aşırı uyarı.

● Stres: Yüksek stres seviyeleri hormon dengesini etkileyebilir.

● Bazı bitkisel ürünler: Rezene, anason, çemenotu gibi bitkiler.

Prolaktinoma Nedir?

Prolaktinoma, hipofiz bezinde prolaktin salgılayan hücrelerin aşırı çoğalmasıyla oluşan

bir tümördür. Genellikle iyi huyludur ve yavaş büyür. Hormon seviyelerini etkileyerek

önemli belirtiler oluşturur. Belirtiler;

Kadınlarda:

● Adet düzensizliği veya adet görememe, menopoz benzeri belirtiler

● Gebe kalamama

● Cinsel isteksizlik

● Memeden süt gelmesi (galaktore)

● Uzun süren vakalarda osteoporoz

Erkeklerde:

● Cinsel isteksizlik, erektil disfonksiyon (sertleşme problemi)

● Memelerde büyüme (jinekomasti) ve hasssiyet

● İnfertilite (kısırlık)

● Kas kütlesinde ve gücünde azalma

● Görme kaybı (büyük tümörlerin sinir dokularına baskı yapması sonucu)

● Uzun süren vakalarda osteoporoz

Ayrıca kitle bazen çok büyür ve etraf dokulara bası yaparak baş ağrısı, görme bozuklukları,

görme alanı kaybı ( yan tarafları görememe), baskı altında kalan hipofiz dokusunun üretmesi

gereken diğer hormonları üretememesi (hipopitüitarizm) gibi sorunlara sebep olabilir.

Teşhis:

Öncelikle tiroid fonksiyon testleri ve ilaç kullanımı gibi prolaktin düzeyinde artışa neden

olabilecek diğer sebeperin araştırılmlası gerekir.

● Kan tahlilleri ile prolaktin düzeyinin ölçülmesi

● MR görüntüleme ile hipofiz bezinde kitle varlığının araştırılması

Prolaktinoma Tedavi Seçenekleri

Prolaktinoma tedavisi çoğu zaman başarılı sonuçlar veren bir süreçtir. En yaygın tedavi

şekli ilaç tedavisidir.

İlaç Tedavisi:

● Dopamin agonistleri: Kabergolin veya bromokriptin gibi ilaçlar, prolaktin

üretimini azaltır ve tümörün küçülmesini sağlar.

Diğer Tedaviler:

● İlaç tedavisine yanıt alınamayan durumlarda cerrahi veya radyoterapi

uygulanabilir.

Uygun tedaviyle birlikte, hormon seviyeleri genellikle normale döner, adet düzeni

sağlanır ve infertilite sorunları çözülür.

Galaktore Görüldüğünde Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

Aşağıdaki durumları yaşıyorsanız bir endokrinoloji uzmanına başvurmanız önerilir:

● Gebe olmadığınız halde memeden süt gelmesi

● Adet düzensizlikleri

● Cinsel isteksizlik

● Kısırlık şüphesi

● Jinekomasti (erkekte meme büyümesi)

Sonuç

Galaktore, hipofizden aşırı prolaktin salgılanmasına bağlı olarak gelişen bir bozukluğun

habercisi olabilecek, önemli bir belirtidir. Prolaktin yüksekliği durumlarında erken tanı

ve doğru tedavi ile şikayetler kontrol altına alınabilir. Öte yandan memeden gelen her

akıntı galaktore değildir ve gerekiyorsa memeye yönelik testlerle diğer sebeplerin ayırımı

mutlaka yapılmalıdır.

Unutmayın: Galaktore bir hastalık değil, bir belirtidir. Altta yatan nedenlerin ortaya

konması ve gerekli tedavinin düzenlenmesi için endokrinoloji uzmanına başvurmak en

doğru adımdır.