Diyabet Tanısı Konuldu: Şimdi Ne Yapmalı?

Diyabet kronik (yok olmayan, ama kontrol altına alınabilen) bir sağlık sorunudur. Erişkinlerde genellikle birden bire başlamaz; kan şekerindeki yükselme önceleri hafiftir, yıllar içinde belirginleşir. Tip 2 diyabet olarak adlandırılan bu diyabet tipinde ailede veya yakın akrabalarda da sıklıkla diyabet vardır. Yüksek şekere ilişkin bulguların oluşması beklenmeden, erken dönemden itibaren düzenli takip ve tedavi yapılması uzun vadede büyük önem taşır.

Diyabet, doğru beslenerek, egzersiz yaparak ve gereğinde ilaç alınarak tedavi edilir. Yani beslenme ve egzersiz gibi yaşam tarzı düzenlemeleri tedavinin parçasıdır. İlaçlar bu tedavilerin yetersiz kalması durumunda ek olarak verilir.  

Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Birçok erişkinde diyabete kilo fazlalığı-obezite, hipertansiyon, kalp damar hastalıkları gibi sorunlar eşlik eder. Yani kişide esasen insülin direnci zemininde gelişen, metabolik sendrom denilen durum vardır ve diyabet bunun bir parçasıdır. Beslenmeye dikkat etmek, günlük yaşamda daha hareketli olmak ve ek olarak egzersiz yapmak, fazla kiloları vermek, alkol tüketimini kısıtlamak, sigara-tütün kullanımı varsa bırakmak tüm bu sorunların çözümü için gereklidir. 

Yaşam tarzı değişikliklerine uyum sağlamakta zorlanıyorsanız önce acil çözüme ihtiyaç olanlarla başlamalı, kısa vadeli hedefler belirlemeli, ama süreci fazla uzatmadan adapte olmaya çalışmalısınız.  

Tedavi Yönetimi ve Takip

Birçok kişide tanıdan itibaren ilaç tedavisine başlamak gerekir. Bu ilaçlara hekim tedaviyi durdurmadığı sürece devam edilmelidir. İlaçların ne zaman (aç? tok? sabah? akşam?), ne miktarda alınması gerektiği, sık görülen yan etkileri hasta tarafından bilinmelidir. 

Doğru takip ve tedavi için uygun aralıklarla kişinin kendi kan şekerini ölçmesi, her muayeneden sonra bir sonraki muayene için randevu planlamasını yapması gerekir.

Diyabet, bir çok sağlık sorunu ile birlikte görülebilir, göz, böbrek, kalp gibi organlarda “komplikasyon” olarak adlandırılan doku hasarlarına neden olabilir. Diyabetin yanı sıra bu sağlık sorunlarının da düzenli olarak taranması ve takip edilmesi son derece önemlidir. 

Ekip Yaklaşımı - Multisipliner Yaklaşım

Yukarıda yazılanlardan anlaşılabileceği gibi; Diyabet yönetiminde çok sayıda sağlık profesyonelinden destek almak gereken, multidisipliner bir yaklaşıma ihtiyaç vardır.

Diyabetli bireyler, hekim, diyetisyen ve diyabet hemşiresinden oluşan bir ekip tarafından takip edilmelidir. Bu uzmanlar, hastanın diyabet yönetiminde gerekli bilgi ve desteği sağlar. Hekimler, diyabetin tıbbi yönlerini ele alırken, diyetisyenler hastanın beslenme planını düzenler, diyabet hemşireleri ise hastaya günlük yaşamda nasıl davranması gerektiği konusunda rehberlik ederler. 

Ayrıca,  kardiyoloji, göz hastalıkları, nöroloji ve nefroloji gibi diğer alanlarda uzmanlaşmış hekimler tarafından gerektiğinde ek değerlendirmeler yapılır.

Eğitim, Doğru Bilgiye Ulaşmak

Diyabette kişinin hastalık yönetiminde sorumluluk alması çok önemlidir. Bunu sağlayabilmek için eğitime ihtiyaç vardır. Diyabet eğitimi tedavinin bir parçası olarak tanımlanır. Diyabetlilerin hekim, diyet uzmanı, diyabet hemşiresi gibi konunun uzmanlarından edinilen bilgilere ek olarak konuyla ilgili doğru kaynaklara ulaşması, bilgiye açık olması tedavi başarısına çok katkı sağlar. 

Eğitimli ve bilinçli bir şekilde diyabet yönetimi, bireylerin yaşam kalitesini artırır ve uzun vadede sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olur.

Ne Yapılmamalı?

Sadece “diyabet belirtileri olup olmamasına” göre hareket etmek, “benim bir şikayetim yok” diyerek durumu gözardı etmek, aldırmamak diyabetin kontrolden çıkmasına ve dokularda zarar gelişmesine neden olacaktır. Takip ihmal edilmemelidir.

Öte yandan; tam tersi bir tutum izleyerek bir felaketle karşılaşmış gibi davranmak, günlük yaşamı sekteye uğratacak derecede hastalığa odaklanmak bir fayda sağlamaz. Abartılı tutum bir süre sonra bıkkınlığa sebep olabilir.  

Mucize diyet, bitki gibi bilimsel olarak kanıtlanmamış yöntemler faydadan çok zarar getirebilir, bu konuda dikkatli olunmalıdır.

Özetle;

Diyabet tedavisinde başarılı olabilmek için bilimsel gerçeklerden uzaklaşmadan, sağlık profesyonellerinin rehberliğinde, diyabetlinin hastalık yönetimine katkıda bulunduğu bir yönetime ihtiyaç vardır…